Geçiş Dönemi Türk Sineması

Geçiş Dönemi Türk Sineması
Türk Sineması 20. yüzyılın başından günümüze kadar olan süreç içerisinde çeşitli dönemler geçirmiştir. Bunların içinde çok önemli bir yere sahip olan ‘Geçiş Dönemi Türk Sineması’ 1940’tan 1950’lere kadar etkisini göstermiştir.
Bu dönemde Türk Sineması büyük ölçüde tiyatrodan etkilenmiştir. Daha önceki dönemlerde olduğu gibi sinema endüstrisinde birçok tiyatro kökenli kişi yer almaktaydı. Ancak bu dönemde yavaş yavaş ‘sinemacılar’ bu sektörde çalışmaya başladılar. Birçok yönetmen basitte olsa bir sinema dili yakalamaya çalıştı. Özellikle 1948 yılında yerli film biletlerinden alınan vergilerin düşürülmesi bu sektöre büyük bir canlılık getirmiştir. İzleyici kitlesinin artmasıyla daha fazla sayıda film üretilmiştir. Filmlerin konusu genellikle melodramlar, tarihsel serüvenler ve polisiyelerdir.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de 2. dünya savaşının izleri hala görünmektedir. Özellikle sinema bundan çok etkilenir. Bunun dışında ABD ve Mısır’dan gelen filmlerin etkileri açık bir şekilde görülür. Geçiş döneminde gerekse daha önceki dönemlerde ABD ve Mısır sineması Türk sineması için birer örnek oluşturur.
İşe doğrudan doğruya sinemacılıkla başlayan yönetmenlerin çoğu sinemacılık eğitiminden geçmişlerdir. Bu eğitim daha çok ses ve görüntü yönetmenliği gibi teknik konularda uzmanlaşan bir eğitimdi. Yönetmenler doğrudan doğruya kendileri gibi sinemayla işe başlayan yeni bir oyuncu kadrosu yetiştirdiler.
Faruk Kenç'in yönetmenliğe başlamasıyla bu dönem ilk ciddi ürünlerini verir. Faruk Kenç'in Yılmaz Ali adlı ilk polisiye film denemesinde oynayan Suavi Tedü'yle ilk jön tipi ortaya çıkar.
Geçiş dönemi Türk sineması Türkiye’de gerçek anlamda bir sinema sektörünün yaratılmasına neden olmuştur. Ayrıca birçok yeni film şirketinin kurulması bu döneme denk gelir.Geçiş dönemi Türk sinemasının en önemli yönetmenleri; Faruk Kenç, Baha Gelenbevi, Şakir Sırmalı, Vedat Örfi Bengü, Turgut Demirağ gibi isimlerdir.

Onur Çoban
İ.Ü.İletişim Fakültesi